Lớp 6
Việc rèn luyện, phát triển các kỹ năng cốt yếu như đọc, viết, nói và nghe nhằm phát huy những thế mạnh vốn có của mình rất quan trọng, giúp ta vững vàng bước đi trong thế giới tri thức rộng lớn. Bên cạnh đó, việc rèn luyện các kỹ năng sống cũng không thể nào bỏ qua, để từng bước hoàn thiện bản thân chúng ta còn học hỏi từ cuộc sống qua những người và sự vật chúng ta tiếp xúc hàng ngày và “Bài học từ cây cau” sẽ giúp chúng ta rèn luyện bản thân từ một cuộc trò chuyện rất đỗi bình dị. HVCTP cùng các bạn tìm hiểu nội dung bài học này trong chủ điểm Từng bước hoàn thiện bản thân, chương trình Ngữ văn 7 Chân trời sáng tạo.
1. Trải nghiệm cùng văn bản
Câu hỏi: Có bao nhiêu cuộc hỏi – đáp giữa các nhân vật với nhau trong đoạn này?
Gợi ý:
Có 3 cuộc hỏi – đáp giữa các nhân vật với nhau trong đoạn này.
2. Suy ngẫm và phản hồi
Câu hỏi 1: Hãy điền vào bảng sau những lời hỏi – đáp giữa các nhân vật với nhau và với hàng cau (làm vào vở):
Gợi ý:
| Các cuộc hỏi – đáp | Hỏi | Đáp |
| Giữa “ông” với “bố” | “Nhìn lên cây cau con thấy điều gì?” | “Con thấy bầu trời xanh” |
| Giữa “ông” với “tôi” | “Nhìn lên cây cau cháu thấy điều gì?” | “Cháu thấy bài học làm người ngay thẳng. Đó là triết lí của ông phải không ạ?” |
| Giữa “tôi” với “ông” | “Vậy nhìn lên cây cau, ông đã thấy gì ạ?” | “Ông thấy tương lai tươi đẹp của dòng họ ta” |
| Giữa “tôi” với hàng cau | 1. “Ở trên đó cau có gì vui?”
2. “Cau có thấy bầu trời cao rộng?” |
1. Từ trên những tàu cau một đàn chim xòe cánh bay ra.
2. Những tàu cau đung đưa, tạo ra âm thanh xào xạc. |
Câu hỏi 2: Theo em, những cây cau có gì đặc biệt mà có thể khơi gợi ở mỗi người trong gia đình của nhân vật “tôi” “một cách nghĩ”, “một cách sáng tạo, cách sống và làm việc,…”?
Gợi ý:
– Về phía cây cau: hình dáng, cốt cách, sức sống của cây cau gợi nhắc sự ngay thẳng, vươn cao, cứng cỏi, hoà hợp đón nắng, đón gió, đón chim muông,…
– Về phía các nhân vật trong gia đình tôi: mỗi người một thế hệ, một kiểu trải nghiệm, một kỉ niệm, tình cảm riêng khi nhìn ngắm cây cau,…
Đó là những đặc điểm riêng biệt có thể khơi gợi ở mỗi người trong gia đình của nhân vật “tôi” “một cách nghĩ“, “một cách sáng tạo, cách sống và làm việc,…“.
Câu hỏi 3: Trong đoạn văn cuối, từ câu “Một ngày bình an, tôi ngước lê hàng cau và hỏi: “Ở trên đó cau có vui?” đến hết văn bản, nhân vật xưng “tôi” trò chuyện với hàng cau hay trò chuyện với chính mình? Vì sao em kết luận như vậy?
Gợi ý:
Nhân vật xưng “tôi” trò chuyện với hàng cau cũng chính là trò chuyện với chính mình vì mặc dù hỏi hàng cau nhưng nhân vật “tôi” lại độc thoại và tự cảm nhận cho câu trả lời của chính mình.
Câu hỏi 4: Tại sao có thể nói: trò chuyện về cây cau, với cây cau cũng là cách giúp các nhân vật tự hoàn thiện bản thân?
Gợi ý:
Con người sống giữa thiên nhiên, không chỉ tìm kiếm trong thiên nhiên vẻ đẹp muôn hình vạn trạng mà còn học được ở thiên nhiên biết bao nhiêu bài học quý báu. Muốn như vậy, phải có khả năng làm bạn với thiên nhiên, tìm được tiếng nói chung với thiên nhiên.
Xem thêm các bài soạn khác của Bài 5: Từng bước hoàn thiện bản thân
1. Soạn bài Chúng ta có thể đọc nhanh hơn.
2. Soạn bài Cách ghi chép để nắm được nội dung bài học (Dư Gia Huy).
3. Soạn bài Đọc kết nối chủ điểm: Bài học từ cây cau (Nguyễn Văn Học).
4. Soạn bài Thực hành tiếng Việt: Thuật ngữ, Ngôn ngữ của các vùng miền.
5. Soạn bài Đọc mở rộng theo thể loại: Phòng tránh đuối nước (Nguyễn Trọng An).
6. Soạn bài Viết: Viết văn bản thuyết minh về một quy tắc hay luật lệ trong hoạt động.
7. Soạn bài Nói và nghe: Giải thích quy tắc hoặc luật lệ trong một trò chơi hay hoạt động.
8. Ôn tập bài 5.
