Lớp 6
Những ngày thơ ấu của tác giả Nguyên Hồng đưa người đọc đến với thế giới tuổi thơ thấm đẫm nước mắt, chan chứa tình mẫu tử thiêng liêng. Trích đoạn Trong lòng mẹ khiến người đọc xúc động khi chứng kiến nỗi nhớ thương mẹ, tình yêu thương mẹ của cậu bé Hồng. Và rồi hạnh phúc vỡ òa khi cùng cậu bé trải qua cảm giác sung sướng khi được sà vào lòng mẹ. HVCTP cùng các bạn khám phá tác phẩm này nhé!
1. Đề tài và ngôi kể
– Đề tài: Tình mẫu tử.
– Ngôi kể: Ngôi thứ nhất (người kể chuyện xưng tôi – nhân vật cậu bé Hồng).
2. Những cảm xúc và suy nghĩ về mẹ của nhân vật Hồng khi phải xa cách và khi được gặp mẹ
– HS tìm những chi tiết thể hiện cảm xúc, suy nghĩ của Hồng.
| Chi tiết | Cảm xúc, suy nghĩ | |
| Khi phải xa cách mẹ | – Khi nghe người cô hỏi “muốn vào Thanh Hóa chơi với mợ mày không?” thì cậu bé “toan trả lời có”.
– Nhận ra ý nghĩa cay độc trong giọng nói và trên nét mặt của cô, nghĩ đến những “khinh miệt và ruồng rẫy” của người cô khi nói về mẹ thì cậu bé đáp lại “Không!”. – Khi nghe người cô nói về việc mẹ có “em bé”, Hồng đã khóc, đã bị ý nghĩ ấy “xoắn chặt lấy tâm can” nhưng không phải vì đau mà vì “thương mẹ tôi và căm tức… những thành kiến”. – Căm tức những cổ tục đã đày đọa mẹ. – Cậu tin “cuối năm thế nào mợ cháu cũng về!”, hỏi ngược lại bà cô “Sao cô biết mợ con có con?” |
– Nỗi nhớ mẹ luôn thường trực.
– Hiểu và yêu thương mẹ. – Luôn bảo vệ mẹ. |
| Khi được gặp mẹ | – Thoáng thấy bóng mẹ, cậu đã chạy theo gọi bối rối. Suy nghĩ nếu đó là nhầm lẫn thì vô cùng tủi cực.
– Cảm nhận vẻ đẹp của mẹ: gương mặt, mùi thơm, làn da… Cảm thấy ấm áp khi được ngồi trong lòng mẹ, hít hà mùi trầu phả ra thơm tho lạ thường. – Cảm thấy “người mẹ có một êm dịu vô cùng”. |
– Mong ngóng được gặp mẹ.
– Sung sướng, hạnh phúc vỡ òa khi được gặp lại mẹ. |
3. Nhân vật người cô qua suy nghĩ của nhân vật Hồng
– HS chú ý những chi tiết trong cuộc hội thoại của Hồng và bà cô, sau mỗi lời nói của người cô:
+ Những ý nghĩ cay độc trong giọng nói và trên nét mặt khi cười rất kịch của cô.
+ Khi nhắc đến mẹ tôi, cô tôi chỉ có ý gieo rắc vào đầu óc tôi những hoài nghi để tôi khinh miệt và ruồng rẫy mẹ tôi.
+ Hai tiếng “em bé” mà cô tôi ngân dài ra thật ngọt, thật rõ, quả nhiên đã xoắn chặt lấy tâm can tôi như ý cô tôi muốn.
=> Người cô hiện lên suy nghĩ của Hồng là một người cay độc, thâm hiểm, độc ác, khô héo tình máu mủ ruột rà.
4. Bài học cuộc sống gợi ra từ câu chuyện
– Câu chuyện của nhân vật cậu bé Hồng trong văn bản Trong lòng mẹ khiến người đọc cảm thấy xót thương, mang đến bài học về sự đồng cảm với những đứa trẻ bất hạnh, sớm phải rời xa vòng tay thân yêu của mẹ. Giúp chúng ta nhận ra cần phải trân quý tình mẫu tử thiêng liêng, yêu thương mẹ nhiều hơn.
Xem thêm các bài soạn khác của Bài 3: Cội nguồn yêu thương
1. Soạn bài Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ (Nguyễn Ngọc Thuần).
2. Soạn bài Người thầy đầu tiên (trích, Trin-ghi-dơ Ai-ma-tốp).
3. Soạn bài Quê hương (Tế Hanh).
4. Soạn bài VB thực hành đọc: Trong lòng mẹ (Trích Những ngày thơ ấu, Nguyên Hồng).
5. Soạn bài Thực hành tiếng Việt: Số từ, phó từ.
6. Soạn bài Viết: Viết bài văn phân tích đặc điểm nhân vật trong một tác phẩm văn học.
