Nguyễn Ngọc Tư, ngòi bút chuyên viết truyện ngắn, tiểu thuyết, viết tùy bút và làm thơ. Tác phẩm của nhà văn mang tính hiện thực sâu sắc vì đã phản ánh được chân dung đích thực với tâm tư, nguyện vọng và tình cảm của lớp người lao động nghèo khó ở Đồng bằng sông Cửu Long, bằng một phong cách nghệ thuật tiêu biểu cho lối viết chân chất mà cô đọng của những người cầm bút ở phương Nam. Trong chủ đề Quà tặng của thiên nhiên, chương trình Ngữ văn 7 Chân trời sáng tạo, HocVanCoTruongPhuong cùng bạn tìm hiểu một trích đoạn trong tác phẩm Bánh trái mùa xưa của nhà văn, đoạn trích Mùa phơi sân trước.
Vài nét về tác phẩm Bánh trái mùa xưa: Nguyễn Ngọc Tư trải lòng trong cái góc nhỏ miền Tây đã nuôi dưỡng tâm hồn chị. Góc nhỏ ấy có tấm lưng ông ngoại, có căn nhà chất đầy những món đồ hoài cổ, có mái hiên của bà cụ hiền như bà nội, có những chiếc bánh thảo thơm đồng bãi,… Cứ thế miền Tây hiện ra gần gũi tưởng như có thể chạm tới để cảm nhận cách sống, con người phóng khoáng nơi sông nước chứa chan tình cảm. Bánh Trái Mùa Xưa rất buồn. Buồn vì những gì đã mất đi không bao giờ còn có thể lấy lại. Buồn vì cuộc sống hiện đại chà mòn những vẻ đẹp đơn sơ thấm đẫm tình người. Buồn vì giá trị vật chất đang lấy đi những hoài niệm.
Câu hỏi 1: Tìm một số từ ngữ, hình ảnh thể hiện tình cảm, cảm xúc của tác giả khi nhớ lại những kỉ niệm về “mùa phơi sân trước”. Đó là tình cảm, cảm xúc gì?
Gợi ý trả lời:
– Một số từ ngữ, hình ảnh thể hiện tình cảm, cảm xúc của tác giả khi nhớ lại những kỉ niệm về “mùa phơi sân trước”:
+ Hồi con nít thích đi xe đạp về nhà ngoại: Chuối phơi đủ nắng có thể ăn tới ra Giêng, mật lặn vào trong vừa ăn vừa tợp miếng trà, hoặc ngào qua với khóm, me,… đem dầm nước đá uống cũng ngon thấu trời.
+ Vậy là nước miếng mình ứa ra, trên từng mét đường về nhà ngoại.
+ Tâm hồn mệt nhoài với những món ăn cực kì mời gọi trong sân thiên hạ.
+ Cái hủ mắm tép dầm nắng sát hàng rào làm mình nhớ nhung chuối chát, khế chua cùng với gừng xắt mịn thì mâm mứt tắc đỏ au đằng kia làm mình lịm chết một cách lim dim như tụi kiến.
+ Nắng gió khiến mọi niềm vui, nỗi buồn bày ra như một cuộc diễu hành, không che giấu khách qua đường.
+ Bỗng nghe nhẹ nhõm khi nhìn theo bóng nhỏ đưa chiếc đò về bên kia sống.
+ Cũng may qua mỗi Chạp,… mình bỗng bâng quơ nhớ.
+ Nhận ra trên giàn cũng phơi những thân phận người.
+ Mình bỗng nghe nhẹ nhõm khi nhìn theo bóng nhỏ đưa chiếc đò về bên kia sông.
=> Đó là tình cảm nhớ nhung, thèm thuồng những món ăn mang hương vị quê nhà, thương những mảnh đời nghèo khó.
=> Tình yêu quê hương sâu nặng.
Câu hỏi 2: Nhận xét về chất trữ tình trong văn bản trên.
Gợi ý trả lời:
Chất trữ tình trong văn bản:
– Nỗi nhớ của mình về “mùa phơi sân trước”.
– Sử dụng các từ ngữ miêu tả đã khiến cho quang cảnh thiên nhiên, các sự vật, sự việc trở nên gần gũi và thân thuộc hơn.
Câu hỏi 3: Em cảm nhận được điều gì về cái “tôi” của tác giả đã thể hiện trong văn bản?
Gợi ý trả lời:
– Cái tôi có góc nhìn bao quát về những điều xảy ra trong thời tuổi thơ của mình.
=> bộc lộ được những tình cảm, cảm xúc của mình
Câu hỏi 4: Xác định chủ đề của văn bản và cho biết dựa vào đâu em xác định như vậy.
Gợi ý trả lời:
– Chủ đề của văn bản: những kỉ niệm tuổi thơ ùa về về “mùa phơi sân trước”.
– Dựa vào nội dung trong văn bản miêu tả những hình ảnh, sự việc quen thuộc đối với tác giả, đồng thời cũng thể hiện cảm xúc, tình cảm của ông trước những kỉ niệm gắn bó với tuổi thơ nên em xác định được.
Câu hỏi 5: Chỉ ra những đặc điểm của tản văn thể hiện trong văn bản trên.
Gợi ý trả lời:
Những đặc điểm của tản văn thể hiện trong văn bản:
+ Trong bài sử dụng miêu tả những hình ảnh, sự việc quen thuộc đối với tác giả, đồng thời cũng thể hiện cảm xúc, tình cảm của ông trước những kỉ niệm gắn bó với tuổi thơ.
+ Tác giả đã thể hiện cái tôi.
+ Ngôn từ trong bài mang hơi thở đời sống và đầy chất chữ tình.
Xem thêm các bài soạn khác của Bài 4: Quà tặng của thiên nhiên
1. Soạn bài Cốm vòng (Vũ Bằng).
2. Soạn bài Mùa thu về Trùng Khánh nghe hạt dẻ hát (Y Phương).
3. Soạn bài Đọc kết nối chủ điểm: Thu sang (Đỗ Trọng Khơi).
4. Soạn bài Thực hành tiếng Việt: Từ ngữ địa phương.
5. Soạn bài Đọc mở rộng theo thể loại: Mùa phơi sân trước (Nguyễn Ngọc Tư).
6. Soạn bài Viết: Viết bài văn biểu cảm về con người, sự việc.
7. Soạn bài Nói và nghe: Tóm tắt ý chính do người khác trình bày.
8. Ôn tập bài 4.