Viết đoạn văn ghi lại cảm xúc về một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ

Cảm xúc về cuộc sống, về vạn vật quanh ta được gói trọn trong từng lời thơ, câu văn say đắm lòng người. Trong chủ đề Tiếng nói của vạn vật chương trình Ngữ văn 7 Chân trời sáng tạo chúng ta được tìm hiểu về thể thơ bốn chữ, năm chữ. Trong tiết thực hành kĩ năng viết này, TruongPhuong.com cùng bạn rèn luyện kỹ năng làm một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ và viết đoạn văn ghi lại cảm xúc về một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ nhé.

I. Làm một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ

1. Một số điểm cần lưu ý khi làm một bài thơ

– Thể hiện cách nhìn, cách cảm nhận… của người viết về cuộc sống.

– Sử dụng từ ngữ, hình ảnh phù hợp để thể hiện cách nhìn, cảm xúc của bản thân về cuộc sống.

– Sử dụng các biện pháp tu từ phù hợp để tạo nên những liên tưởng độc đáo, thú vị.

– Gieo vần, ngắt nhịp một cách hợp lý để làm tăng giá trị biểu đạt của ngôn từ.

– Đặt nhan đề phù hợp với nội dung văn bản.

– Đảm bảo đủ số chữ ở các dòng thơ theo yêu cầu của thể loại.

2. Hướng dẫn phân tích văn bản mẫu

– Về đặc điểm thể loại

+ Về số tiếng: Mỗi câu thơ có 5 tiếng => thơ 5 chữ.

+ Bài thơ có 6 khổ thơ, mỗi khổ thơ gồm 4 dòng.

+ Nhịp thơ: 3/2, 2/3.

+ Vần chân: đâu – nâu

nhà – hoa

lửa – đưa

rồi – trôi

=> Sử dụng vần nhịp một cách hợp lý làm tăng giá trị biểu đạt của ngôn từ.

– Về nghệ thuật

+ Hình ảnh: tấm áo nâu, áo trời, mưa phùn, khói, màn sương, dáng mẹ, đốm nắng, giọt nắng hồng,…

=> hình ảnh gợi cảm, sinh động, thể hiện sự liên tưởng bất ngờ thú vị.

+ Biện pháp nghệ thuật: nhân hóa, so sánh, ẩn dụ.

=> thể hiện sự sống động của thiên nhiên.

– Về nội dung

+ Bài thơ thể hiện cảm xúc của tác giả trước bức tranh thiên nhiên và cuộc sống khi đất trời vào đông.

3. Thực hành theo quy trình viết

(HS tham khảo quy trình viết ở SHS)

Đề bài: Hãy làm một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ thể hiện cảm xúc của em về một sự vật, hiện tượng nào đó của thiên nhiên hoặc cuộc sống.

HS tham khảo một số bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ sau đây:

DÒNG SÔNG HÀN

(Bài làm của HS)

Đẹp hương lúa biển trời

Dòng sông Hàn mênh mông.

Là niềm tin cuộc sống

Cho Đà Nẵng đẹp tươi.

Ôi, dòng sông yêu thương

Dạt dào như tình mẹ.

Mạn thuyền sóng vỗ nhẹ

Cầu băng qua sông Hàn.

Dòng sông đẹp mê hồn

Lung linh vàng, đỏ, trắng

Pháo hoa ngày giải phóng

Rạng ngời trong mắt ta.

Dòng sông Hàn bao la

Đẹp tình người Đà Nẵng

Sông muôn đời thầm lặng

Bao thế hệ đi qua…

 

NHỮNG HÀNG PHƯỢNG VĨ

(Bài làm của HS)

Hàng phượng trên sân trường

Nóng nực, rực lửa đỏ

Lại một mùa hè đến

Bàng hoàng phút chia tay

Hè về, hè về rồi

Sân trường im thin thít

Thiếu tiếng đùa con nít

Bác trống trường lặng im

Các gian lớp buồn tẻ

Thiếu dáng vẻ thầy cô

Bảng đen phấn trắng ơi!

Chờ thêm ba tháng nhé!

Chỉ riêng cây phượng vĩ

Chẳng có gì thắc mắc

Đỏ tươi em khoe sắc

Suốt cả hè, ve kêu.

 

MƯA

(Bài làm của HS)

Trong vườn hoa đua nở

Bầy ong mật vo ve

Chú họa mi đến khoe

Véo von cất tiếng hót.

Bác chuồn chuồn hoảng hốt

Báo tin: Trời sắp mưa!

Ong mật vội bay đi

Họa mi tìm chỗ nấp.

Mây đen nhìn xị mặt

Thân nặng trĩu mưa rơi

Anh sấm rạch bầu trời

Sét bật cười khanh khách.

Mưa bắt đầu tí tách

Rồi lộp bộp trên sân

Bong bóng đập vỡ tan

Bụi đua nhau chạy trốn.

Chị gà dang đôi cánh

Che chở đàn con thơ

Mèo bên hiên nằm mơ

Giật mình bừng tỉnh giấc.

Hoa trong vườn tắm mát

Cây đung đưa tươi cười

Đua nhau uống nước trời

Dàn mùng tơi nhảy múa.

Mưa ngừng trời lại sáng

Mặt trời bỗng lên ngôi

Nắng ban sức sống mới

Vạn vật lại xinh tươi.

 

THU VỀ

Thu về trước ngõ

Lá sầu nhẹ rơi

Chân nhẹ trong gió

Lá dày hơi sương.

Trời xanh cao vút

Áo dài thướt tha

Tan trường rộn rã

Đàn trắng thiên nga.

Chiều trong gió nhẹ

Nắng vàng thanh tao

Bâng khuâng thấy lạ

Có phải nàng thu?

II. Viết đoạn văn ghi lại cảm xúc về một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ

1. Tìm hiểu tri thức về đoạn văn ghi lại cảm xúc sau khi đọc một bài thơ

* Khái niệm:

– Đoạn văn ghi lại cảm xúc về một bài thơ thuộc kiểu văn biểu cảm, thể hiện cảm xúc của người viết về một bài thơ.

* Yêu cầu đối với kiểu bài:

Yêu cầu đối với kiểu bài
Hình thức	Đảm bảo hình thức đoạn văn.
Nội dung	Trình bày cảm xúc của người viết về về một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ.
Ngôi kể	Sử dụng ngôi thứ nhất để chia sẻ cảm xúc.
Cấu trúc đoạn văn	– Mở đoạn: giới thiệu nhan đề, tác giả và cảm xúc chung về bài thơ bằng một câu (câu chủ đề). – Thân đoạn: trình bày cảm xúc của bản thân về nội dung và nghệ thuật của bài thơ, cảm xúc đó được gợi ra từ những hình ảnh, từ ngữ nào trong bài thơ. – Kết đoạn: khẳng định lại cảm xúc về bài thơ và ý nghĩa của nó đối với người viết.

2. Hướng dẫn phân tích kiểu văn bản

• Tác giả dùng ngôi thứ nhất để chia sẻ cảm xúc về bài thơ.
• Những cảm xúc mà tác giả thể hiện trong đoạn văn là: tôi rất thích bài thơ Nắng hồng của Bảo Ngọc vì cách dẫn dắt bất ngờ, thú vị của tác giả,… cảm nhận được rõ nét cái rét buốt của tiết trời lạnh giá,… giúp tôi cảm nhận rõ hơn về tình mẹ và cả những yêu thương của một đứa trẻ dành cho mẹ.
• Nội dung của câu mở đoạn: giới thiệu nhan đề bài thơ, tên tác giả và cảm xúc chung về bài thơ.
• Phần thân đoạn (từ câu 2 đến câu 6): trình bày cảm xúc của người viết về nội dung và nghệ thuật của bài thơ.
• Nội dung của câu kết đoạn: Khẳng định cảm xúc và ý nghĩa của bài thơ đối với bản thân.

3. Hướng dẫn quy trình viết

(HS tham khảo quy trình viết ở SHS)

Đề bài: Chủ đề bản tin học tập Ngữ Văn tháng này của trường em là: “Vẻ đẹp của những bài thơ”. Em vừa đọc được một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ rất hay và muốn viết đoạn văn khoảng 200 chữ để chia sẻ cảm xúc về bài thơ đó với các bạn. Hãy thực hiện dự định của mình và gửi đoạn văn đến ban biên tập bản tin.

Bài viết tham khảo:

Cảm xúc sau khi đọc bài thơ “Đồng dao mùa xuân” của nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm

Nhắc tới Nguyễn Khoa Điềm, mỗi chúng ta lại nhớ về hình ảnh của quê hương và những người lính. Thơ ông mang cảm hứng ngợi ca, là những tái hiện vẻ đẹp con người trong chiến tranh, là tình yêu quê hương đất nước. Dù chiến tranh đã đi xa, con người đang sống trong thời đại mới, nhưng mỗi lần ngân lên những khúc thơ ấy mỗi bạn đọc chắc hẳn sẽ vô cùng tự hào, được tiếp thêm động lực để sống tốt hơn, phấn đấu nhiều hơn. Đồng dao mùa xuân – bài thơ bốn chữ ngắn gọn nhưng để lại nhiều ấn tượng sâu sắc trong lòng bạn đọc, mở ra trong suy nghĩ mỗi người về hình ảnh người chiến sĩ bộ đội Cụ Hồ với những nét đẹp mộc mạc, chân chất nhưng vô cùng anh dũng, kiên cường. Bài thơ được chia thành chín khổ. Hầu hết các khổ đều có bốn dòng. Thể thơ bốn chữ với nhịp điệu linh hoạt 2/2, 1/3 tạo nên sự nhịp nhàng tựa khúc nhạc tâm hồn vui tươi, trong trẻo. Đồng dao mùa xuân của nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm lại một lần nữa ngân lên khúc ca về người lính – bộ đội cụ Hồ. Họ – những thanh niên còn rất “xuân” bởi “Chưa một lần yêu/ Cà phê chưa uống/ Còn mê thả diều”. Họ – để lại tuổi thanh xuân của mình nơi chiến trường, gác lại cuộc đời của mình trong hình ảnh người lính giản dị, khiêm nhường, hiền lành với “Ba lô con cóc/ Tấm áo màu xanh/ Cái cười hiền lành”. Họ – đã rất kiên cường xông pha qua bao trận mạc, hy sinh anh dũng để giành lại độc lập tự do cho dân tộc, để trở thành ngọn lửa mà đồng đội luôn đem theo bên mình: “Anh thành ngọn lửa/ Bạn bè mang theo”. Trên đôi “vai đầy núi non”, ta thấy cả giang sơn, cả dân tộc, cả tương lai nước nhà. Sự hi sinh của những người lính đã hóa bất tử, họ mãi mãi sống với non sông, với thanh xuân còn non trẻ, với lòng biết ơn, thương nhớ của đồng đội, nhân dân và đất nước. Bài thơ là khúc đồng dao về tuổi thanh xuân của người lính, về sự bất tử của hình anh người lính trẻ. Hình ảnh các anh còn sống mãi trong trái tim nhân dân như mùa xuân trường tồn cùng vũ trụ. Qua đó, nhà thơ ca ngợi những người anh hùng trẻ tuổi, bày tỏ sự ghi nhớ, biết ơn sự hi sinh của các anh. Tác giả sử dụng hình thức của đồng dao để lưu truyền mãi trong những thế hệ sau lời ngợi ca, lòng biết ơn những người lính trẻ đã dâng hiến mùa xuân cuộc đời mình kết thành những mùa xuân vĩnh cửu cho dân tộc, đất nước.